اف-۱۶ فایتینگ فالکن
نوع هواپیما	جنگنده چندمنظوره
شرکت سازنده	جنرال داینامیکس، لاکهید مارتین
تاریخ نخستین پرواز	۲ فوریه ۱۹۷۴
تاریخ رونمایی	۱۷ آگوست ۱۹۷۸
وضعیت کنونی	فعال
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده امریکا و ۲۵ استفاده کننده دیگر
تعداد ساخته‌شده	بیش از ۴۴۰۰ فروند
بهای هر فروند	اف-۱۶ای‌بی ۱۴/۶ میلیون دلار آمریکا(دلار سال ۱۹۹۸)، اف-۱۶سی‌دی ۱۸/۸ میلیون دلار آمریکا(دلار سال ۱۹۹۸)
مدل‌های دیگر	اف-۱۶ ویستا، میتسوبیشی اف-۲

اف-۱۶ فایتینگ فالکن (به انگلیسی: F-16 Fighting Falcon) به معنای شاهین مبارز، جنگندهسبُک، کوچک و بسیار چابک آمریکایی است که شرکت جنرال داینامیکس به سفارش دولتایالات متحده امریکا ساخته است. نقش اصلی این هواپیما، پشتیبانی جنگنده‌های بزرگ‌تر ماننداف-۱۵ در درگیری‌های هوایی و حملات زمینی است.

۲۴ کشور از این هواپیما استفاده می‌کنند و مدل‌هائی از آن در ژاپن و ترکیه ساخته می‌شود.این جنگنده مدرن، با انواع فناوری‌های منحصر به فرد خود، نقش بسزایی در برتری هوایی نیروهای جنگنده ایفا می‌کند. از جمله اینکه این جنگنده از نظر تعمیرات و آماده شدن برای عملیات، بسیار سریع و ساده است.

تاریخچه ساخت [ویرایش]

اف-۱۶ متعلق به نیروی هوایی هلند

طی دهه ۱۹۶۰، نیروی هوایی و دریایی آمریکا دریافتند که به جنگنده‌ای نیاز دارند که بتواند باموشکهای دقیق و پیشرفته، از پس ماموریتهای سخت برآید. آنها نیازمند جنگنده‌ای سریع، دارای میدان پروازی زیاد و مجهز به سیستم رادار بسیار قوی بودند. تا آن زمان این دو نیرو از جنگنده‌های جنرال داینمیکس اف-۱۱۱ و اف-۴ فانتوم برای ماموریتهای دوربرد و میانبرد خویش استفاده می‌کردند. تجربیات جنگ ویتنام به آنها نشان داد که نمی‌توانند با سیستم‌های موشکی قدیم چندان موفق باشند.^[۱]

اف-۱۶ در ایران [ویرایش]

نیروی هوایی شاهنشاهی ایران در بین سالهای ۱۹۷۶ و ۱۹۷۷ سفارش خرید ۳۰۰ فروند از این جنگنده را به شرکت جنرال داینامیکس ابلاغ کرد که با موافقت طرف آمریکایی مراحل اولیه این معامله نیز انجام گرفت. ولی بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران این درخواست سفارش را لغو کرد.^[۲] دو فروند اف ۱۶ برای آزمایش‌ها به ایران تحویل داده شد و خلبانان برای آموزش‌های مقدماتی به آمریکا اعزام شدند. محمد رضا پهلوی قرار بود این هواپیما را جایگرینی براینورثروپ اف-۵‌های قدیمی ارتش کند و حتی طی اعلامیه‌ای از شرکت جنرال دینامیکس ولاکهید درخواست کرد که کارخانه ساخت اف ۱۶ را در طبس احداث کنند. اگر ایران این تعداد اف ۱۶ را خریداری می‌کرد از نظر توان نظامی در سال۱۹۹۰ به سومین نیروی هوایی برتر دنیا می‌رسید و دارای بالاترین رکورد در داشتن اف ۱۶ می‌بود.^{[نیازمند منبع]} این در حالی بود که کشورهای اروپایی تنها با بودجه خود توان خریدن ۵۰ فروند اف ۱۶ را داشتند.^{[نیازمند منبع]} رئیس دولت موقت مهدی بازرگان دستور لغو تمامی سفارشات نظامی خارجی ایران و از جمله هواپیماهای اف-۱۶ را صادر نمود.^{[نیازمند منبع]}

مشخصات [ویرایش]

مشخصات عمومی

• خدمه: ۱ نفر
• طول: ۱۵/۰۶ متر (49ft 5in)
• پهنای بال: ۹٫۹۶ متر (32ft 8in)
• ارتفاع: ۴٫۸۸ متر (16ft)
• بال: مساحت ۲۷٫۸۷ مترمربع (300ft²)
• وزن خالی: ۸٬۵۷۰ کیلوگرم (18,900lb)
• وزن بارگیری: ۱۲٬۰۰۰ کیلوگرم (26,500lb)
• بیشینه وزن برخاست: ۱۹٬۲۰۰ کیلوگرم (42,300lb)
• پیشرانه: ۱× F110-GE-100 توربوفن پس سوز
  • نیرو ی خشک: ۷۶٫۳ کیلو نیوتن (17,155lbf) هرکدام
  • نیرو با پس سوز ۱۲۷ کیلو نیوتن (28,600lbf) هرکدام

عملکرد

• سرعت بیشینه:
  
  • در سطح دریا: ۱٫۲ ماخ (۱٬۴۷۰ کیلومتر بر ساعت)
  • ارتفاع: +۲ ماخ (۲٬۴۱۰ کیلومتر بر ساعت)
  جنگ‌افزار

• توپها: ۱×۲۰mm توپ گاتلینگ ولکان M61 با ۵۱۱ گلوله
• جایگاه‌ها: ۲×موشک هوا به هوا در نوک بال، ۶×زیر بال، ۳×جایگاه زیر بدنه با حمل بار مفید ۷٬۷۰۰kg